Jólatré liðinna tíma
Jólatréð, miðpunktur jólaskreytinga nútímans, barst ekki til Íslands fyrr en um miðja 19. öld. Á þeim tíma var erfitt að nálgast slík tré á Íslandi og því brugðu landsmenn á það ráð að smíða sín eigin jólatré. Þau voru einföld og látlaus, gerð úr spýtum og skreytt með lyngjurtum, kertum, eplum og sælgæti.
Jólasýning í Húsinu á Eyrarbakka
Saga íslenska jólatrésins endurspeglar hugmyndaflug og handverk þjóðarinnar. Í Húsinu á Eyrarbakka er sett upp jólasýning ár hvert þar sem skoða má handsmíðuð tré og jólaskraut liðinna tíma. Elsta jólatré sýningarinnar var smíðað árið 1873 af Jóni Jónssyni bónda í Þverspyrnu. Tréð var gjöf til Kamillu Briem, prestsmaddömu í Hruna, og er nú til sýnis ásamt eftirlíkingu sem skreytt er með lyngi til að sýna upprunalegt útlit þess.
Sýningin í Húsinu býður upp á fjölbreytt safn af gömlum íslenskum jólatrjám – bæði handgerðum og verksmiðjuframleiddum. Meðal annars er þar að finna tré frá árinu 1945, með jólaseríu framleiddri á Reykjalundi. Tréð var notað í Litlu-Sandvík í Flóa fram til ársins 1990 og hefur varðveist sem hluti af sögu jólaskreytinga á Íslandi.
Í þá daga snérust jólin um samveru og þakklæti. Litlu hlutirnir voru mikilvægir í hugum fólks og nostrað var við hvern hlut. Gömlu íslensku jólatrén bera með sér einfaldleika og fegurð. Sköpunargleðin var notuð til að færa ljós og hlýju í svartasta skammdegið.
Eins og að hverfa aftur í tímann
Það er áhugavert að velta fyrir sér að hversu miklu leyti tímarnir hafa breyst. Að ganga inn í Húsið á Eyrarbakka er eins og að hverfa um stundarsakir aftur í tímann. Þegar hver hlutur var sem gull og passað var upp á hvert húsgagn og hverja flík. Eigur gengu á milli kynslóða og voru lagaðar ef þær létu á sjá. Í tímaleysi nútímans er stundum gott að staldra við og leiða hugann að lífi forvera okkar. Kannski getum við lært eitthvað af þeim.